Foto: Wonennl-Tulikivi-Korpi_14

Een speksteenkachel; wat is het en hoe gebruik je het?

Wij lichten deze kachel in dit artikel uit, en geven aan in welke situaties deze kachel het overwegen zeer waard is.

Vincent 26 Mei 2024

Een speksteenkachel; wat is het en hoe gebruik je het? 

Sommige zaken in een huis en het interieur kennen we allemaal wel, bij andere termen gaan de meeste wenkbrauwen toch een beetje fronzen. Bij de term speksteenkachel gaat wellicht nog niet direct een lampje branden, maar toch is het wel iets waarvan het interessant is om je eens in te verdiepen. Een speksteenkachel is namelijk een wijze van verwarmen voor binnenshuis wat vele voordelen kent. Je hoeft je er echter niet over te verbazen dat je het niet kent, zelfs niet wanneer je hoort hoelang dit al gebruikt wordt. De speksteen gaat namelijk al behoorlijk wat jaren mee. Wij lichten deze kachel in dit artikel uit, en geven aan in welke situaties deze kachel het overwegen zeer waard is.

Wat is speksteen? 

Zoals je misschien al vermoedde bij het horen van de naam, is speksteen een steensoort die al eeuwenoud is. Het is een zogenaamd stollingsgesteente dat meer dan twee miljard jaar geleden in de aardkorst werd gevormd. Dit ging onder een heel hoge temperatuur en gigantische druk, daarmee vormde er zich een zachtgrijze steen die zijdezacht aanvoelt. Speksteen is een steen die bestaat uit een combinatie van talk, magnesiet en chloriet. Alle eigenschappen van deze grondstoffen komen terug in speksteen. Talk maakt het zacht en goed bewerkbaar, magnesiet maakt het dat het zeer geschikt is voor het maken van een kachel doordat het warmteopname bevordert en vuurbestendig is. De chloriet zorgt op zijn beurt weer voor een mooie structuur en kleurnuance. Qua hardheid is speksteen te vergelijken met marmer en het smeltpunt ligt hoger dan dat van staal en gietijzer. Daarnaast is de warmteopnamecapaciteit twee keer zo hoog dan die van normale vuurvaste stenen en is de warmtegeleiding 10 keer sneller. Kortom, speksteen is daarmee het perfecte basismateriaal om een prachtige kachel mee te maken.

Hoe werkt een speksteenkachel? 

Naast het feit dat een speksteenkachel gemaakt is van een bijzonder materiaal, werkt het ook op een andere manier. Dit gaat op basis van het zogenaamde tegenstroomprincipe. Het is door middel van het gebruik van dit mechanisme dat het een zeer compacte bouwwijze heeft, maar wel de nodige warmte creëert. Om even in te zoomen op het technische principe; de kachels zijn voorzien van een verbrandingskamer en deze heeft zowel een primaire- als een secundaire luchttoevoer. Hierlangs stroomt de luncht in de verbrandingskamer. De hete houtgassen stijgen op, en aan de hand daarvan vindt de secundaire verbranding plaats. Vervolgens trekken via de tegenstroomkanalen de hete rookgassen langs de speksteenwanden naar beneden. Hierdoor wordt de energie uit het hout opgenomen in de speksteenmassa van de kachel. Deze energie wordt op zijn beurt in de vorm van stralingswarmte weer geleidelijk afgegeven door alle verticale oppervlakken van de kachel. Om de verbrandingstemperatuur zo hoog mogelijk te maken, is het deksel aan de binnenzijde geïsoleerd. Hiermee wordt tevens voorkomen dat er veel warmte naar boven wordt uitgestraald, het gaat juist de ruimte in. De speksteenkachel maakt dus gebruik van een geheel eigen wijze van verwarmen, maar wel één die zeer effectief is en tevens gepaard gaat met een mooie uitstraling (letterlijk en figuurlijk).

 

Speksteenkachel en duurzaamheid 

Als basis voor de verbranding gebruikt de speksteenkachel hout. In tegenstelling tot aardolie, steenkool en aardgas is dit een duurzame keuze. Deze fossiele brandstoffen zijn immers eindig. Hout als brandstof is in de basis CO2-neutraal. 

Hout is dus een verantwoorde en duurzame bron van energie. Het is uiteraard wel de kunst om die energie ook op een verantwoorde manier uit het hout te winnen en zo weinig mogelijk ervan verloren te laten gaan. Hierbij is het eerst van belang om het hout zo efficiënt mogelijk te verbranden en vervolgens moet de vrijgekomen energie niet in de schoorsteen verdwijnen, maar moet dit aan het vertrek worden afgegeven. Zoals gezegd, gebeurt dit via een steksteenkachel door middel van stralingswarmte, dit is een directe manier van verwarmen waarmee er minder warmte verloren gaat dan bij vergelijkbare systemen. Bij veel metalen houtkachels -en zeker bij open haarden- gaat een groot deel van de energie die vrijkomt uit het hout, verloren via het rookkanaal en draagt daarbij niet bij aan het doel. Daarnaast kent speksteen een zeer lange termijn qua gebruik, dit zorgt ervoor dat het jaren meegaat zonder dat het afbreuk doet aan het gebruiksgemak. Het is wel goed om je te realiseren dat je bij een speksteenkachel wel een rookkanaal nodig hebt, dit in tegenstelling tot een elektrische kachel. Het vraagt dus qua installatie wel wat meer inspanning dan een elektrische variant.


Het uiterlijk

Genoeg over de kenmerken van de technische kant van de speksteenkachel, over naar de uiterlijke kenmerken. Het oog wil tenslotte ook wat. We kunnen na een eerste blik op de speksteenkachel wel concluderen dat het qua uiterlijk echt pareltjes zijn. Het design is prachtig en ze passen in vele soorten interieurs. Vaak zijn de speksteenhaarden losstaande modellen en echt een eyecatcher in het interieur. Het geeft iets klassieks en authentieks, maar past daarbij ook nog steeds in een strak design. De platen van speksteen zien er stijlvol uit en stralen luxe en klasse uit. Er zijn grofweg twee soorten te onderscheiden, de massieve speksteen houtkachel en de verplaatsbare variant. Bij de laatste variant zijn de platen al geplaatst, maar bij de massieve kachel worden deze er bij de ontvanger pas thuis op gemetseld. Die laatste kachel bestaat dan uit 100% speksteen en zijn dan ook de meest prijzige optie.

Kortom, ben jij op zoek naar een ware eyecatcher in je interieur die ook nog eens de nodige warmte afgeeft, duurzaam is én jaren meegaat? Dan is de speksteenkachel echt het overwegen waard. Hij kent vele voordelen en geeft gericht warmte af. Het is een kachel met een tijdloos design wat in vele interieurs goed zal staan. Een investering waardoor jij er de komende jaren warmpjes bij zit!

Reacties