Het is de droom van menig architect om in een karakteristiek industrieel gebouw een nieuwe functie te realiseren. Toch maken de functionele vormgeving en de monumentale status van een dergelijk gebouw de transformatie tot woning een lastige ontwerpopga
Bij de verbouwing van de watertoren ‘Hof van Delft’ tot woning stond Studioschaeffer Architecten BNA voor de opgave in de betonnen kolos een sfeervol en licht interieur te bewerkstelligen. Met diverse reversibele ingrepen, zoals het maken van twee verticale daglichtopeningen in de gevel, het toevoegen van een verdiepingsvloer en een glazen kern, heeft de architect de karakteristieke monumentale waarden op subtiele wijze weten te versterken. Het resultaat is een woning als geïntegreerd onderdeel van het industrieel erfgoed.
De watertoren die Studioschaeffer Architecten BNA mocht verbouwen tot woning is in 1911 geopend en heeft tot in 1992 een functie vervuld in de drinkwatervoorziening van ‘de Vlietstreek’. Nu woont de (particuliere) opdrachtgever van dit bijzondere project in de onderste bouwmassa van de toren. De watertoren verkeerde vrijwel geheel in de originele staat, waarbij in het centrum een klassieke gietijzeren trap omhoog draait. Studioschaeffer Architecten BNA heeft deze monumentale trap centraal gezet in het ontwerp. Het grote glasvlak van de glazen kern accentueert de trap en de nieuwe verdieping ligt eromheen.
De toren is geheel uitgevoerd in gewapend beton. De onder in de watertoren opgestelde motoren pompten in vroegere tijden het water uit de reinwaterkelder naar het boven in de toren gelegen waterreservoir. Vanuit het reservoir distribueerde men het drinkwater naar de verbruikers. Vrijwel alle originele elementen, zoals de waterleidingen, de afsluiters en de trappen, zijn nog in de watertoren aanwezig en zijn zorgvuldig in het ontwerp geïntegreerd.
In de open ruimte is een verticale glazen kern gepositioneerd. In deze kern zijn het trappenhuis, de overloop, het toilet en een bergruimte geplaatst. De materialen, die in deze glazen kern gebruikt zijn, zijn staal, aluminium en glas en refereren aan de voormalige industriële functie van het gebouw. Gezien vanaf de entree staat de glazen kern achter de centraal geplaatste monumentale waterleidingen en wenteltrap, waardoor deze krachtig omkaderd lijken te worden.
Contrasterend met de glazen kern zijn de twee houten volumes als doosjes in de ruimte gehangen. Hierin bevinden zich de slaapkamer en de badkamer. Het houten plafond en de houten zijden van de verdieping geven een warme uitstraling aan het woonhuis. Onder deze verdieping ontstaat een knusse ruimte waar de keuken en een studeerplek gecreëerd zijn.
De functiewijziging van watertoren tot woning heeft invloed op de gewenste hoeveelheid daglicht in het interieur. De originele ramen zitten boven ooghoogte, zodat een relatie met de omgeving op een andere wijze tot stand moest worden gebracht. Na intensief contact met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zijn twee verdiepingshoge verticale daglichtopeningen geïntroduceerd. In detaillering, maatvoering en vormgeving contrasteren deze openingen met de bestaande openingen.
De tot woning verbouwde watertoren laat zien hoe de kwaliteit van bestaande elementen met behulp van contrasterende materialen en detailleringen versterkt kan worden. De sfeer van de watertoren is behouden gebleven, terwijl de functie een volledige transformatie heeft ondergaan.
Meer informatie: www.studioschaeffer.nl.
Publicatiedatum: 30 augustus 2010
