Bij schilderen komt meer kijken dan alleen de verf aanbrengen. Je dient rekening te houden met het soort verf en het materiaal dat je gebruikt, maar ook de kleurkeuze is van belang. In dit artikel lopen we deze onderwerpen stap voor stap door.
Foto boven: Karwei.
Verf gebruik je om verschillende redenen. Zo verfraai je er bepaalde voorwerpen mee, maar dient het tevens als bescherming. Verf kun je ook gebruiken als je wil dat iets extra aandacht krijgt of opvalt. Je kunt hierbij denken aan spoorbomen, verkeersborden of de auto's van de hulpdiensten. Verf komt in diverse soorten voor en is eigenlijk een algemene benaming voor een substantie die we gebruiken om voorwerpen te verfraaien of beschermen.
Verf heeft een bepaalde samenstelling van bindmiddelen, pigmenten, verdunningsmiddelen en vulmiddelen.
Bindmidel bepaalt de glans, hardheid, elasticiteit, watervastheid en duurzaamheid van de verf. Het bindmiddel verschilt per soort verf. Dit is gedaan zodat de verf geschikt is voor de gebruikseigenschappen van het te schilderen oppervlak. Een trap of de coating van de vloer bijvoorbeeld heeft een andere hardheid nodig dan de verf voor de kozijnen. De laatste is minder aan slijtage onderhevig.
Pigmenten bepalen de kleur, dekkracht, lichtechtheid, porositeit en duurzaamheid van de verf. De dekkracht zorgt ervoor dat het product dat is geverfd overal dezelfde kleur heeft, zodat de kleur die eronder zit niet door de bovenste laag verf heen schijnt.
Verdunningsmiddelen zorgen ervoor dat de verf vloeibaar blijft bij het verven, ze zorgen voor de vervloeiing zoals dat officieel heet. Zo is de verf lekker smeerbaar, maar niet te dun zodat het van de ondergrond wegloopt. Verdunningsmiddel is slecht voor de gezondheid en het milieu. Op het etiket kun je lezen hoeveel oplosmiddel er in de verf is verwerkt. Geen / zeer weinig oplosmiddel betekent dat er minder dan 125 gram oplosmiddel per liter verf is verwerkt. Oplosmiddelarm betekent dat er 125 ? 300 gram oplosmiddel per liter verf in de verf is verwerkt. Bij oplosmiddelrijke verf zit er meer dan 300 gram oplosmiddel in de verf.
Het inademen van de slechte dampen kan klachten als duizeligheid en een dronken gevoel geven. Langdurige inademing kan zelfs leiden tot schade aan het zenuwstelsel.
In zijdeglans en matte lakken zit een matteringspasta in de verf. Bij grondverven wordt krijt gebruikt wat niet alleen een vullend vermogen heeft, maar ook goed schuurbaar is. Siccatief zorgt ervoor dat de verf opdroogt.
Verf is grofweg in twee verschillende soorten in te delen. Er zijn lakverven en muurverven. Binnen deze twee soorten zijn er tevens diverse mogelijkheden waar je uit kunt kiezen.
Lakverven worden gebruikt voor het verven van bijvoorbeeld kozijnen en meubels. Je kunt ook zeggen dat het te gebruiken is voor het verven van houtwerk. Lakverven zijn in verschillende vormen te verkrijgen, voor zowel binnen- als buitengebruik. De basis of samenstelling verschilt per verfsoort.
Deze verf is slijtvast en milieuvriendelijk en bevat water als oplosmiddel. Het bindmiddel is kunststof polymeerhars. Het heeft een goed kleurbehoud en is sneldrogend evenals slijtvast. Daarnaast heeft het een lichte ammonia-geur, wat niet heel hinderlijk overkomt. In 2000 is de samenstelling van deze verf enigszins aangepast. Zo heeft het dezelfde verwerkbaarheid als verf op terpentinebasis gekregen. Voorheen droogde deze verf heel snel, het nadeel daarvan is dat je minder vaak kunt strijken met de kwast. Dit resulteert nogal eens in streperig schilderwerk. Nu de verf minder snel droogt kun je er vaker met de kwast overheen zodat je een glad en dekkend geheel krijgt. Acrylverf vergeelt, in tegenstelling tot alkydverf, niet. Het is echter wel gevoelig voor alcohol, dus wanneer je je ramen lapt met spiritus dien je hier rekening mee te houden. Omdat deze verf gemaakt is op waterbasis, is het enkel geschikt om binnenshuis te gebruiken.
Deze verf is de meest gebruikte verfsoort in Nederland en heeft een bindmiddel van alkyd- of kunsthars. Het is een traditionele oplosrijke verf. Omdat je deze verf (bijna) nooit hoeft te verdunnen, is hij direct klaar voor gebruik. De verf bevat erg veel oplosmiddelen, 300 gr per liter, en is dus schadelijk voor het milieu en de gezondheid. Vandaar dat er een splitsing is gemaakt tussen verf met een hogere (high solid) of een lagere dosis (solid) oplosmiddelen. Het is echter wel zo dat bij High Solid verf het gehalte oplosmiddelen met vijftig procent is teruggebracht in vergelijking met andere verf.
High solid verf wordt dikker aangebracht. Dit dekt misschien sneller, het nadeel is dat de onderste laag erg langzaam droogt. Je kunt het schilderwerk dus vaak niet dezelfde dag afmaken. Bij de solid variant zijn de lagen dunner, hierbij is het dus wel mogelijk om er dezelfde dag nog overheen te schilderen.
Doordat de verf lange tijd dun blijft, is het erg geschikt om mee te verven. Je kunt langer met de kwast over een gedeelte gaan zonder dat dit strepen of oneffenheden oplevert. Nadelig is dat met name de witte tinten na verloop van tijd geel kleuren. Daarnaast is de term 'verfluchtje' afgeleid van deze verf. Het heeft de bekende verfgeur, wat niet gezond is om lange tijd in te ademen. Met de komst van de nieuwe verfwet zul je steeds minder vaak alkydeverven in de schappen tegenkomen.
Verf op thinnerbasis wordt niet veel gebruikt door particulieren en komt voornamelijk voor in spuitbussen. Ook wordt het geregeld gebruikt in de autospuiterij. De bekendste soort is celluloselak, een blanke lak op thinnerbasis. Door het gebruik van tinner als verdunningsmiddel komt dit product bijna niet meer voor in huis, tuin en keukengebruik. Door de snelle droogtijd, is de verf moeilijk te verwerken. Na een uur kun je de volgende laag er al overheen schilderen. Deze verf is erg hard, dit is positief, maar kan daardoor ook snel barsten. Ook het snel drogen kan zowel positief als negatief uitpakken.
Lijnolieverven op termentijnbasis is zeer sterk, maar ook zeer langzaam drogend. Wanneer je mazzel hebt, kan het binnen 24 uur droog zijn! Een voordeel hiervan is dat je langere tijd in een plek kan werken. Dit kan het resultaat alleen maar ten goede komen. De verf heeft echter wel een moeilijke vloeiing waardoor het strijken moeilijker gaat. Het bindmiddel bestaat uit gekookte lijnolie, de pigmenten zijn van aardverfstoffen. Het is een verf op basis van natuurlijke kleurstoffen. De verf is half glanzend en reukloos, maar wordt nauwelijks meer gebruikt. Het komt bijna alleen nog maar voor in combinatieverven, bijvoorbeeld met verf op thinnerbasis. Op deze manier kan het de voordelen van beide verfsoorten benutten. Dit type verf is vrij van oplosmiddelen en daardoor natuurvriendelijk. Wanneer je dit product gebruikt, hoeft oude verf vooraf niet te worden verwijderd! Ook na verloop van tijd laat de verf niet los. Lijnolieverven kunnen ook worden gebruikt om marmer- of houteffecten na te maken.
Binnen de diverse verfsoorten heb je tevens de keuze tussen een hoogglans of zijdeglans uitvoering. Hoogglans heeft een extreme glans en is zeer duurzaam. Door de glans wordt het vaak enkel buitenshuis gebruikt. Toch zijn er voldoende toepassingen verkrijgbaar die geschikt zijn om binnenshuis te gebruiken. Zijdeglans is de tegenhanger van hoogglans; deze verf wordt voornamelijk binnenshuis gebruikt. Zijdeglans is zeer krasvast en smeert vloeibaar uit, helaas laat het eventuele oneffenheden juist extra opvallen. Wanneer je verft met zijdeglans is het dus zaak de voorbereidingen secuur uit te voeren.
Grondverf gebruik je bijna altijd als ondergrond voordat je de uiteindelijke kleur gaat aanbrengen. Dit geldt enkel voor het schilderen van hout. Wanneer je verft op kaal hout is het zelfs noodzakelijk om eerst grondverf aan te brengen. Dit zorgt ervoor dat de volgende verflaag goed hecht en afsluit en je krijgt geen krassen of andere oneffenheden. Stel je wilt een donkerbruine trap wit maken, dan is het zonde van de verf om er driemaal de uiteindelijke kleur op aan te brengen. Dit is vaak vele malen duurder dan grondverf! Voor de muur hoef je geen grondverf te gebruiken. Grondverf is te verkrijgen op water- en terpentinebasis en bevat meestal meer oplosmiddelen en minder vulstoffen en bindmiddelen.
Een kleur uitkiezen doe je niet zomaar. Wanneer je een muur of de kozijnen van je huis gaat schilderen kies je uiteraard een kleur die je aanspreekt. Het uitkiezen van de kleur dient echter wel met zorg te gebeuren. Zo kan een bepaalde kleur je kamer veel groter of juist kleiner doen lijken. Je doet een kamer groter lijken door voor één enkele lichte kleur te kiezen en deze overal terug te laten komen. Maak een kamer breder door de twee overliggende wanden in een lichte kleur te verven. Een ruimte laat je hoger lijken door het plafond licht te houden en de muren donkerder. Verven in verticalen banen doet ook wonderen. Een plafond wordt lager door deze een warme en donkere kleur krijgt. Je kunt er tevens voor kiezen om het plafond in dezelfde kleuren als de muren te verven. De kamer wordt tot slot korter door de achterwand donkerder dan de vloer, muren en plafond te maken.
Ook de hoeveelheid zon die de kamer in komt kan bepalend zijn voor de kleur. Is er bijna geen lichtinval in een kamer? Dan kun je deze beter geen 'koude' kleur geven als blauw. Een kamer waar constant de zon in staat kan nog warmer aanvoelen wanneer je deze oranje of rood schildert, dat zijn dus 'warme' kleuren. Wist je dat een kleur daarnaast ook op je gemoedstoestand kan inspelen? Door een kamer een bepaalde kleur te geven kun je een bepaalde sfeer oproepen, dit heet ook wel chromotherapie. Kies bijvoorbeeld voor groen in de slaapkamer, dit brengt harmonie en rust met zich mee. Van oranje word je vrolijk, een beetje zoals in de zomer. Zo heeft elke kleur zijn eigen uitwerking. Wij geven je een klein overzicht:
Rood: energie, passie, vitaliteit
Oranje: vreugde, humor, creativiteit
Geel: optimisme, wilskracht, warmte
Groen: harmonie, rust, kalmte
Blauw: comfort, rust, ambitie
Bruin: energie, kracht, standvastigheid
(Bron: Moviq)
Meer weten over verf & behang? Lees dan ook de volgende artikelen:
Soorten behang: welk behang wordt het?
Soorten verf: de mogelijkheden op een rij
